شخصیت «حاج‌علی تهرانی» این روزها مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است

پخش سریال «پدر» این روزها از شبکه دو سیما ادامه دارد و این سریال مورد توجه مردم هم قرار گرفته است. «پدر» فارغ از نقاط ضعف و قوت مختلف، کاراکتری دارد که سازندگانش برای نقش اصلی طراحی کرده‌اند؛ شخصیتی که با بازی خیره‌کننده مهدی سلطانی سروستانی همراه شده است تا یک پدر جذاب روی آنتن بدرخشد. در این مطلب به بیان ویژگی‌های شاخص نقش حاج علی تهرانی در سریال «پدر» پرداخته‌ایم...

محوریت پدر خانواده

نگاهی اجمالی به گروه بازیگران سریال «پدر»، به وضوح نشان می‌دهد که مهدی سلطانی با اختلاف، شاخص‌ترین عضو این مجموعه است. سازندگان سریال هم این موضوع را به خوبی دریافته و شرایط مناسبی را در طراحی قصه و دیگر ویژگی‌های هنری برای او در نظر گرفته‌اند. سلطانی را سال‌ها پیش در مجموعه «در مسیر زاینده‌رود» دیده بودیم و از همان زمان مشخص بود که این بازیگر توان ویژه‌ای برای ایفای نقش مردان مقتدر، خانواده‌دوست و اخلاق‌مدار دارد. سلطانی طی سال‌های بعد نمونه‌های دیگری از هنرش را در مجموعه‌های مختلفی همچون «مادرانه» جواد افشار به نمایش گذاشت و در سال‌های اخیر نیز با مجموعه نمایش خانگی «شهرزاد»، در میان بازیگران اسم‌ورسم‌داری چون شهاب حسینی، علی نصیریان و رضا کیانیان، نقش پدر «فرهاد» را به بهترین نحو اجرا کرد و حسابی محبوب مخاطبان شد.

 

اما سلطانی در سریال «پدر» کاراکتر پدر فرهاد را تکرار نکرده و ویژگی‌هایی به نقش و بازی او اضافه شده که قابلیت‌های جدیدی را به سریال هدیه داده است. قصه «پدر» به نحوی طراحی شده است که تقریبا تمام شخصیت‌ها حول شخصیت پدر می‌چرخند. از طراحی لباس مناسب که نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی و سبک زندگی و اعتقادات روشن‌بینانه کاراکتر «حاج‌علی» است گرفته تا موسیقی و ترانه عالی، همگی در خدمت شخصیت محوری قصه قرار دارند. بازیگران مکمل هم به سلطانی کمک می‌کنند تا بتواند الگوی مد نظر کارگردان از یک پدر ایده‌آل را دربیاورد و تمام خرده‌داستان‌ها به پدر به عنوان کانون خانواده ختم شوند.

کم‌حرف و عمل گرا

کاراکتر پدر در ساخته جدید بهرنگ توفیقی دارای دو ویژگی بارز کم‌حرف بودن و عمل‌گرایی است که این شخصیت را از پدرهای سنتی تلویزیون و سینمای ایران متفاوت کرده است. پدر سریال عموماً در پاسخ به صحبت‌های دیگران حرف می‌زند و از سخنرانی، نصیحت کردن و حتی فریاد زدن -به جز یکی دو مورد- پرهیز می‌کند. در شش قسمت ابتدایی سریال شاهد این موضوع هستیم که پدر قصه از صحبت کردن با پسرش طفره می‌رود و منتظر است تا پسر به سراغش بیاید. البته این موضوع از سر غرور و تکبر نیست، چرا که همین شخصیت در زمان مناسب دختری را که هنوز غریبه است بی‌واهمه از حرف مردم، سوار ماشین می‌کند و با اقتدار خاص خودش او را به خانه برمی‌گرداند. اما نکته مهم این‌جاست که ارتباط این پدر با پسر و عروسش هرگز شکل نصیحت به خود نمی‌گیرد و یک الگوی کامل از راهنمایی پدرانه محسوب می‌شود. موقعیت‌های متعدد شخصیت‌پردازی رفتاری که برای این نقش در نظر گرفته شده، در نهایت به خلق شخصیتی منجر شده که بیشتر عمل می‌کند تا حرف بزند. نمونه ساده این منش هم زمانی به اجرا درآمد که او سوئیچ ماشینش را به کارگر کارخانه می‌دهد و در حالی که مخاطب به طور سنتی منتظر دیده‌بوسی و آرزوی خوشبختی و تماشای دیگر کلیشه‌هاست، «حاج‌علی» بدون هیچ حرف اضافی با رضایتی که در چهره‌اش هویداست، از جمع جدا می‌شود تا سایر امور را رتق‌وفتق کند.

به‌علاوه، کاراکتر پدر در این سریال خیلی کم حرف می‌زند و به شدت از شعار دادن پرهیز می‌کند. درحالی که بقیه شخصیت‌های سریال بعضاً دیالوگ‌های شعاری را بر زبان می‌آورند، مهدی سلطانی حرف‌های کاراکترش را با بازی عالی‌اش می‌زند و به‌جای جملات پرتعداد و شعارگونه، از چهره و زبان بدن استفاده می‌کند. مثلا زمانی که «لیلا» از علاقه قلبی‌اش به «حامد» می‌گوید و از پدر درخواست می‌کند تا «پدری» کند، «حاج‌علی» بدون این که حرفی بزند، با یک تغییر چهره بی‌نقص، چند خط دیالوگ را بدون گفتار به مخاطبش منتقل می‌کند. این کم‌حرفی و پرهیز از شعارزدگی در سریال، علاوه بر این که باعث شده هنر بازیگری سلطانی به خوبی به چشم بیاید، به نویسنده هم این فرصت را داده که با نگارش دیالوگ‌های تاثیرگذار، احساس همدلی بسیار خوبی بین مخاطب و کاراکتر پدر ایجاد کند.

خاکستری تاثیرگذار

شخصیت «حاج‌علی» نه‌تنها ویژگی قهرمانان سنتی را ندارد، بلکه شخصیتی کاملا خاکستری محسوب می‌شود که دچار تردید می‌شود، فکر و مشورت می‌کند و در نهایت تصمیم می‌گیرد. نکته قابل تحسین این‌جاست که تردیدهای درونی این شخصیت لطمه‌ای هم به اقتدار و صلابت شخصیتی او نمی‌زند و چیزی از همدلی مخاطب با پدر کم نمی‌کند. مثلا زمانی که او با «لیلا» مواجه می‌شود و در جریان شرایط قرار می‌گیرد، درباره ازدواج او با پسرش مردد است و در گفت‌وگو با دوست قدیمی خود نگرانی‌هایش را از اختلافات فرهنگی، اجتماعی و ... ابراز می‌کند. همین شخصیت اما پس از دو سه قسمت، به دیدار پدر «لیلا» می‌رود و با این توضیح که «بیا پدرانه حرف بزنیم، نه مردانه» نشان می‌دهد که کاملا بی‌خیال حرف مردم شده است.

در مجموع سریال «پدر» شاید از جهات مختلف اجتماعی، فرهنگی، هنری و... مانند هر اثر دیگری قابل نقدهای متعدد باشد، اما از جهت خلق یک شخصیت کاملا ارزشمند و فرهنگ‌ساز که معتقد است «خانواده همه چیز آدمه»، شایسته احترام است.


دریافت
حجم: 1.72 مگابایت
 

به نقل از خراسان