فراتر از آرشیو

نقد مستند روایت رهبری ساخته مهدی نقویان؛

مستند روایت رهبری به کارگردانی مهدی نقویان روایتی از وقایع مربوط به انتخاب حضرت آیت‌ الله خامنه‌ ای به‌ عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران است.

با این‌که مهم‌ترین ابزار تبلیغاتی مستند «روایت رهبری» نمایش تصاویر بکر و دیده نشده مجلس خبرگان در سال ۶۸ است، اما این مستند حرف‌های بیشتری هم برای گفتن دارد و برگ برنده مهمی که در اختیار داشته را هدر نداده. مهدی نقویان، با تدارک یک مستند سه قسمتی، توانسته علاوه بر پرداخت مناسب وقایع مجلس خبرگان در انتخاب جانشین امام خمینی (ره)، روایت جذاب و قابل اعتمادی هم از حوادث مختلف تاریخ معاصر ایران، که هر کدام به نحوی با این موضوع اصلی مستند مرتبط هستند، به دست دهد...

شجاعت بدون دقت

نقد مستند مرهم که به موضوع فاطمیون می‌ پردازد؛

مستند مرهم به کارگردانی مسعود زارعیان درباره شهید خدابخش خاوری معروف به علی شارژی است که در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت اکران شد.

مسعود زارعیان که فعال فرهنگی و از چهره‌های خاص عرصه مستندسازی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود، در اثر تازه‌اش با نام «مرهم» به زوایای پنهان گروهی از مدافعان حرم و مجاهدین افغانستانی می‌پردازد که در سال ۹۲، با هدف دفاع از حریم دین اسلام و مسلمانان مظلوم سراسر دنیا، تشکیل شده است. فاطمیون در سال ۹۴ که به لشکر فاطمیون ارتقا یافته و به جهاد در راه خدا و مبارزه با نیروهای تکفیری مشغول‌اند...

هشداری برای همه

نقد مستند دیده‌ بان و بانو به کارگردانی محمد صفا؛

مستند دیده‌ بان و بانو به کارگردانی محمد صفا روایت وقایع یک روزه از زندگی یکی از جانبازان دفاع مقدس به نام مسکوچی است. محوریت فیلم با همسر این جانباز است که تامین معیشت خانواده را به عهده گرفته است.

یک مستند ساده و سرراست، تحت نظارت کیفی تورج کلانتری که یکی از چهره‌های مهم مستندسازی ایران به شمار می‌رود، با بازسازی یک موقعیت پراحساس و دراماتیک کارش را آغاز می‌کند. در یک لوکیشن به شدت ساده و صمیمی، زن و مردی روی زمین نشسته و در حال گفتگو هستند.

نخستین جرقه قصه در مکالمه بین این دو نفر زده می‌شود؛ جایی که زن برای ازدواج مسّر است و مرد از پذیرش این امر طفره می‌رود. از خلال این گفتگو، که البته به دلیل بازیگر نبودن زوج اصلی قصه، قدری تصنعی هم از آب درآمده، روشن می‌شود که...

از نوازش چشم ها تا ضعف محتوا

نقد مستند مخترع آهنی ساخته محمدجواد رییسی؛

مستند مخترع آهنی به کارگردانی محمدجواد رییسی روایت سه مخترع و مبتکر ایرانی است که سعی دارند تولیدات خود را در کشور صنعتی کنند.
یکی از نقاط روشن مستندسازی ایران در سال‌های اخیر حرکت همسوی مستندسازان ایرانی با مسائل روز کشور بوده است؛ به طوری که معمولا با فاصله معقولی از وقوع یک حادثه یا ترند شدن یکی از موضوعات مهم ملی، یک یا چند مستند نیز درباره آن‌ها تولید می‌شوند. «مخترع آهنی» نیز یکی از همین مستندهاست که با پوشش بصری کاملا متفاوت، به مسئله تولید ملی و مشکلات نخبگان کشور در مسیر رونق تولید می‌پردازد...

انطباق خاطرات و اسناد

نقد مستند مادر جبهه‌ ها به کارگردانی شهرام میراب اقدم؛

مستند مادر جبهه‌ ها روایت زندگی نخستین زنی است که پس از آزادسازی خرمشهر، وارد خاک این شهر شد. در این مستند مرحومه زهرا محمودی به روزهای آغازین جنگ و اشتیاق خود برای رفتن به خط مقدم جبهه اشاره می کند.

«مادر جبهه‌ها» به کارگردانی شهرام میراب اقدم، مستندی کوتاه و باکیفیت است که زندگی بانو زهرا محمودیه و اقدامات این مادر ایثارگر و شجاع ایرانی در ایام دفاع مقدس را مورد بررسی قرار می‌دهد.

«مادر جبهه‌ها» از نخستین لحظاتش، به نحوی...

مروری بر مهم ترین چهره های تاریخ مستند سازی در ایران - مرتضی شعبانی

در این شماره مروری کوتاه خواهیم داشت بر زندگی و کارنامه مرتضی شعبانی از مهم‌ترین مستندسازان و تهیه کنندگان ایرانی که شاید کمتر از ایشان سخن گفته شده است.

حدود یک دهه است که فیلم‌های مستند در ایران بیشتر از قبل جدی گرفته می‌شوند و اخیرا معرفی مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده کشورمان در اسکار، باعث شد توجه‌ها به آثار مستند حسابی جلب شود. با این حال، مستندسازی در ایران سابقه زیادی دارد و در دهه‌های گذشته هم مستندسازان، با کمترین بودجه و درآمد ممکن و بدون این‌که حتی شهرت و اقبال عمومی فیلمسازان داستانی را همراه خود ببینند، خالصانه مشغول تلاش برای بازنمایی واقعیت در قاب تصویر بوده‌اند. در این مطلب به مرور زندگی و کارنامه برخی از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی می‌پردازیم که کمتر در فضاهای عمومی از ایشان سخن گفته شده است...

مروری بر مهم ترین چهره های تاریخ مستندسازی در ایران - فرشاد فداییان

در این شماره مروری کوتاه خواهیم داشت بر زندگی و کارنامه فرشاد فداییان از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی که شاید کمتر از ایشان سخن گفته شده است.

حدود یک دهه است که فیلم‌های مستند در ایران بیشتر از قبل جدی گرفته می‌شوند و اخیرا معرفی مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده کشورمان در اسکار، باعث شد توجه‌ها به آثار مستند حسابی جلب شود. با این حال، مستندسازی در ایران سابقه زیادی دارد و در دهه‌های گذشته هم مستندسازان، با کمترین بودجه و درآمد ممکن و بدون این‌که حتی شهرت و اقبال عمومی فیلمسازان داستانی را همراه خود ببینند، خالصانه مشغول تلاش برای بازنمایی واقعیت در قاب تصویر بوده‌اند. در این مطلب به مرور زندگی و کارنامه برخی از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی می‌پردازیم که کمتر در فضاهای عمومی از ایشان سخن گفته شده است...

در انتظار قسمت دوم

نقد مستند قطار مسیر ۶۰

مستند قطار مسیر ۶۰ به کارگردانی کتایون جهانگیری، موسیقی ایران در دهه اول انقلاب را از دو ‌زاویه: دولت و مردم. تقابل‌ها، تضادها و همراهی‌ها تا رسیدن به فضای باز و ظهور دوباره موسیقی ‌پاپ در ایران روایت می کند.

بررسی موضوعی مستندهای محبوب در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که هنر یکی از محبوب‌ترین موضوعات برای تولید مستند در نزد مردم است. در همین راستا، آثار مختلفی در سال‌های اخیر به بازنمایی مستندگونه هنر و زندگی هنرمندان پرداخته‌اند که در میان آن‌ها، احتمالا به این دلیل که تلویزیون کمتر به موسیقی می‌پردازد، مستندهای پیرامون موسیقی ایرانی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. «قطار مسیر ۶۰» ساخته کتایون جهانگیری به نوعی ...

مروری بر مهم ترین چهره های تاریخ مستند سازی ایران - فرهاد ورهرام

در این شماره مروری کوتاه خواهیم داشت بر زندگی و کارنامه فرهاد ورهرام از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی که شاید کمتر از ایشان سخن گفته شده است.
حدود یک دهه است که فیلم‌های مستند در ایران بیشتر از قبل جدی گرفته می‌شوند و اخیرا معرفی مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده کشورمان در اسکار، باعث شد توجه‌ها به آثار مستند حسابی جلب شود. با این حال، مستندسازی در ایران سابقه زیادی دارد و در دهه‌های گذشته هم مستندسازان، با کمترین بودجه و درآمد ممکن و بدون این‌که حتی شهرت و اقبال عمومی فیلمسازان داستانی را همراه خود ببینند، خالصانه مشغول تلاش برای بازنمایی واقعیت در قاب تصویر بوده‌اند...

نقد مستند ایکسونامی

مستندسازی که حد خودش را می‌داند

مستند ایکسونامی به کارگردانی محسن آقایی و تهیه کنندگی محمدرضا بورونی داستان یک پورن استار آمریکایی و تجربه او برای رسیدن به آزادی‌های جنسی در ایالات متحده را برای مردم ایران روایت می‌کند.

مستند «ایکسونامی» را احتمالا باید یکی از جنجالی‌ترین مستندهای امسال بدانیم؛ اثری بی‌رودرواسی و رک که به مسائل مرتبط با انقلاب جنسی می‌پردازد و سعی دارد گام مهمی در حوزه مستندسازی مسائل اجتماعی جنسی بردارد...