در این شماره مروری کوتاه خواهیم داشت بر زندگی و کارنامه ارد عطارپور از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی که شاید کمتر از ایشان سخن گفته شده است.
حدود یک دهه است که فیلم‌های مستند در ایران بیشتر از قبل جدی گرفته می‌شوند و اخیرا معرفی مستند «در جستجوی فریده» به عنوان نماینده کشورمان در اسکار، باعث شد توجه‌ها به آثار مستند حسابی جلب شود. با این حال، مستندسازی در ایران سابقه زیادی دارد و در دهه‌های گذشته هم مستندسازان، با کمترین بودجه و درآمد ممکن و بدون این‌که حتی شهرت و اقبال عمومی فیلمسازان داستانی را همراه خود ببینند، خالصانه مشغول تلاش برای بازنمایی واقعیت در قاب تصویر بوده‌اند. در این مطلب به مرور زندگی و کارنامه برخی از مهم‌ترین مستندسازان ایرانی می‌پردازیم که کمتر در فضاهای عمومی از ایشان سخن گفته شده است...
تاریخ باستانی ایران به روایت مستند
ارد عطارپور، متولد ۱۳۴۱، مستندسازی با ذهن پخته و دغدغه‌های مشخص است که فعالیت هنری خود را از سال ۶۷ آغاز کرده و تا کنون در مقام کارگردان و تهیه‌کننده آثار ماندگاری را برای سینمای مستند ایران به ارمغان آورده است. عطارپور که به وضوح دل در گرو ایران باستان و تاریخ و هویت ملی دارد، در مقام تهیه‌کننده، تاثیر مهم و انکارناپذیری در مستندسازی سال‌های اخیر ایران داشته و آثاری مانند «غزل‌هایی از تاریخ»، «گنج‌های پنهان»، «تاریخ تجارت» و «بیست شب» را تهیه کرده که برای دو مستند اخیر، جوایز مختلفی را به دست آورده است.
او که دانش آموخته اقتصاد از دانشگاه شهید بهشتی و فارغ التحصیل سینما از مرکز آموزش اسلامی فیلمسازی (باغ فردوس) است، در کارگردانی هم بسیار موفق ظاهر شده و آثاری مانند «تصویر گمشده»، «عاشورا در ابیانه»، «در آفتاب شمس» و «طب حاشیه» را کارگردانی کرده است. اما مهم‌ترین اثر مستند عطارپور بی‌تردید «پرسپولیس – شیکاگو» نام دارد که برنده جایزه بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند در دهمین جشن سینمای مستند ایران شده است. این مستند تاریخی خاص درباره آثار باستانی تخت جمشید است که در دوره‌ای از تاریخ، به بهانه مرمت و تحقیق، به آمریکا و موسسه شرق شناسی شیکاگو رفته، اما بازگشتشان به میهن با مشکلاتی همراه شده است. دقت نظر در بخش پژوهشی، نگاهش مطالبه‌گر و وطن‌پرستانه مستندساز، تحلیل‌های دقیق و چشمگیر از آثار باستانی و مناسبات بین‌المللی در حوزه میراث فرهنگی و روایت تاریخی خوش‌ریتم –از زمان کشف این آثار باستانی تا هنگام بازگشت آن‌ها به کشور- از نقاط قوت «پرسپولیس – شیکاگو» به شمار می‌رود. این اثر در دهمین جشن سینمای مستند ایران نامزد سه رشته مهم شده و جایزه بهترین کارگردانی مستند در بیستمین جشن خانه سینما را هم برای کارگردانش به همراه داشته.
