نگاهی به مستند «سیاره ما»؛
این مجموعه هشت قسمتی به یاری برخی تکنیک‌های سینمایی و نگاه تازه‌اش به کره زمین و حیات وحش، توانست نمراتی از سایت آی‌ام‌دی‌بی بگیرد که به طور متوسط حدود دو نمره از هر دو سری مجموعه قبلی بالاتر است.
مستند جدید نتفلیکس که چندی پیش (آوریل ۲۰۱۹) منتشر شد، مجموعه‌ای حرفه‌ای درباره طبیعت است. نام مستند، «سیاره ما»، در ابتدا هر بیننده‌ای را به یاد مستند مشهور «سیاره زمین»، محصول شاخص بی‌بی‌سی، می‌انداخت و بعید به نظر می‌رسید مجموعه جدید نتفلیکس بتواند گام بلندی در مستندسازی حیات وحش بردارد...
این مجموعه هشت قسمتی اما، به یاری برخی تکنیک‌های سینمایی و نگاه تازه‌اش به کره زمین و حیات وحش، توانست نمراتی از سایت آی‌ام‌دی‌بی بگیرد که به طور متوسط حدود دو نمره از هر دو سری مجموعه قبلی بالاتر است و همین موضوع نشان می‌دهد که «سیاره ما» توانسته از زیر سایه مجموعه محبوب قبلی بیرون بیایید و برای خودش اعتباری مستقل دست و پا کند.
«سیاره ما» تلاش مستندهای مشابه را چند گام جلوتر می‌برد و بیشتر از هر مستند دیگری موضع هشدار و تخطئه انسان را به خود می‌گیرد. مخاطب پیام اصلی مجموعه، انسانی است که هر روز با نابخردی‌هایش لطمه جدیدی به زیست‌بوم‌های طبیعی وارد می‌کند و ادامه این روند می‌تواند به نابودی طبیعت بکر بیانجامد.
«سیاره ما» به طور کلی در پی نور تاباندن به این وضعیت اسفناک عملکرد انسان در چرخه اکوسیستم برمی‌آید و تمام توان خود را به کار می‌گیرد تا بشر امروز را از عواقب هولناک اقداماتش مطلع کند؛ به طوری که بیننده در پایان هر قسمت با اندوه و تاثر فراوانش از این شرایط تنها می‌ماند. نمونه رعب‌انگیز و موثر چنین رویکردی در قسمت دوم و بخش مربوط به مرگ گرازها رخ می‌دهد؛ تصاویری دیوانه‌وار که از یک جنایت عمومی پرده برمی‌دارند و مخاطب را نسبت به چیزی آگاه می‌کنند که شاید به طور عادی هرگز به ذهنش خطور نکند. بدین ترتیب می‌توان رسالت اصلی مستند را دفاع از محیط زیست و تاثیرگذاری بر انسان‌ها، برای پایان دادن به مصرف‌گرایی و اعمال سودجویانه‌شان، دانست.
بر اساس همین هدف، مستند بر تغییرات اقلیمی و روابط علی و معلولی پدیده‌های طبیعی متمرکز است و می‌خواهد نشان دهد که، در شکل ارگانیک و کلی جهان، چطور هر چیزی می‌تواند بر هر چیز دیگر تاثیر بگذارد. به لحاظ هنری هم «سیاره ما» واجد نوآوری‌های جاافتاده و قابل توجهی است. دوربین مجموعه بسیار پرتحرک است و طوری این طرف و آن طرف می‌رود که از یک سو اعصاب بیننده را بهم نریزد و از سوی دیگر به مخاطب احساس کسالت و یکنواختی دست ندهد.
جست و خیزهای دوربین ابزار مهمی برای روایت اصلی مستند است و کارگردان، به فراخور موضوعات، از تصاویر لانگ، مدیوم و کلوز استفاده می‌کند. حتی در برهه‌هایی از اثر، شکل تصویربرداری کاملا به سیاق سینمایی و هنری نزدیک می‌شود و مثلا گرفتن نماهای کلوز از پاهای یک حیوان در حال دویدن حسابی مخاطب را سر ذوق می‌آورد.
گوینده مجموعه «سیاره ما»، دیوید آتنبرو، همان گوینده شهیر نریشن‌های بسیاری دیگر از مستندهای حیات وحش است؛ کسی که صدای پخته و دقتش در ادای جملات، به برگ برنده مستند تبدیل می‌شود. علاوه بر این، نوشتار نریشن‌ها هم از لحنی به مراتب ادبی‌تر نسبت به مجموعه‌های مشابه برخوردار است و همین موضوع به کل مجموعه روح می‌بخشد. عبارات هنرمندانه، تشبیه‌ها و اصطلاحات پرمغز فراوان باعث شده مخاطب به روایت مستند هم، مثل یک مستند تاریخی، دل بسپارد.
دیگر عامل قدرتمند مجموعه نیز موسیقی آن است؛ «سیاره ما» از مجموعه کاملی از موسیقی‌های مختلف بهره می‌گیرد که، بر اساس موضوعات و متن، شکلشان تغییر می‌کند. جایی که با حرکت‌های سریع حیوانات مواجهیم، موسیقی تندتر می‌شود و زمانی که قرار است از یک تراژدی طبیعی پرده برداری شود، از ضرباهنگ موسیقی کاسته شده و اثر فضایی غم‌انگیز به خود می‌گیرد. مهم‌تر از همه این‌ها این‌که «سیاره ما» به خوبی از صدای طبیعت هم استفاده می‌کند و مشی هنرمندانه صداگذار مجموعه، در تلفیق صدای طبیعت با موسیقی متناسبش، جلوه‌ای حیرت‌انگیز به کل اثر می‌بخشد.
