نود و یکمین دوره مراسم اسکار در حالی تا چند روز دیگر (۲۴ فوریه ۲۰۱۹، ۵ اسفند ۱۳۹۷) در سالن دالبی تئاتر هالیوود شهر لس‌آنجلس برگزار خواهد شد که اعلام فهرست نامزدها از چند ماه قبل با حرف و حدیث‌های فراوانی همراه بود. اجرای مراسم و تغییرات ساختاری آن نیز با واکنش‌های متضاد هنرمندان و سلبریتی‌ها مواجه شد تا به نوعی آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک از آن اقتدار و مرجعیت همیشگی‌اش فاصله بگیرد. فهرست نامزدها نشان می‌دهد که فیلمسازان غیرآمریکایی پیشرو بخش‌های مختلف جوایز هستند و موضوعات فیلم‌ها نیز بیش از همیشه به چند عنوان محدود و فرمایشی خلاصه می‌شود. در این مطلب نگاهی داریم به مهم‌ترین حواشی و سایه‌روشن‌های اسکار ۲۰۱۹...
پلنگ صف‌شکن
بالاخره پس از سال‌ها یک فیلم منحصربفرد و شاخص در سبک ابرقهرمانی موفق شد جایی در میان ده فیلم برتر از نظر اعضای آکادمی اسکار برای خود دست و پا کند. «پلنگ سیاه»، محصول مارول کامیکس، اگرچه در بخش‌های مهمی مانند بازیگری، فیلمنامه و کارگردانی رقابت را به دیگر فیلم‌های مهم سال واگذار کرده، اما با قرار گرفتن در بین ده نامزد اسکار بهترین فیلم سال اتفاقی مهم را رقم زده است. «پلنگ سیاه» در شش رشته دیگر، یعنی بهترین طراحی لباس، بهترین صداگذاری، بهترین میکس صدا، بهترین موسیقی متن، بهترین طراحی صحنه و بهترین آهنگ هم نامزد اسکار شده تا یکی از موفق‌ترین فیلم‌های ابرقهرمانی تاریخ لقب گیرد. نکته عجیب در مورد این فیلم اما به بخش نامزدهای بهترین جلوه‌های ویژه مربوط می‌شود که جای خالی‌اش و نامزدی فیلم‌هایی مانند «انتقام جویان: جنگ ابدیت»، «کریستوفر رابین»، «بازیکن شماره یک آماده»، «سولو: داستانی از جنگ ستارگان» و «نخستین انسان»، از نکات عجیب فهرست نامزدهای امسال است.
بازیگری مرد
در رشته بهترین بازیگر نقش اصلی مرد عموم پیش‌بینی‌ها از شانس بالای کریستین بیل، که برنده گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اصلی مرد فیلم کمدی یا موزیکال هم شده بود، برای ایفای نقش دیک چنی در «معاون» حکایت دارند. نگاهی به برندگان اسکار بهترین بازیگر مرد در سال‌های اخیر هم احتمال تحقق این پیش‌بینی را بیشتر می‌کنند؛ چرا که قبلا گری اولدمن برای ایفای نقش وینستون چرچیل در «تاریک‌ترین ساعت»، اری ردمن برای بازی در نقش استیون هاوکینگ در «نظریه همه چیز» و دنیل دی‌لوییس برای نقش آبراهام لینکلن در فیلم «لینکلن» موفق به دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد شده‌اند. رامی مالک بازیگر فیلم «حماسه کولی» هم که اخیرا گلدن‌گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام را به دست آورده، دیگر نامزد پرامید این بخش محسوب می‌شود.
در کنار این‌دو ویگو مورتنسن برای «کتاب سبز»، بردلی کوپر برای «ستاره‌ای متولد شده است»، ویلم دفو برای «در دروازه ابدیت» دیگر نامزدهای اسکار بازیگری نقش اصلی مرد هستند. البته بازی مورتنسن تحت‌الشعاع نقش مکملش، ماهارشالا علی، قرار گرفته و ویلم دفو نیز در فیلمی بازی کرده که تنها یک نامزدی اسکار به دست آورده است. اما برخی معتقدند، با توجه به این‌که بردلی کوپر، علاوه بر بازیگری نقش اصلی مرد، نویسنده و کارگردان «ستاره‌ای متولد شده است» هم محسوب می‌شود، امکان دارد اعضای آکادمی برای تقدیر از او مجسمه بهترین بازیگر مرد را به‌جای کارگردانی و نویسندگی به کوپر بدهند.
در بخش بهترین بازیگر مکمل مرد شانس ماهارشالا علی بیشتر از رقبایش به نظر می‌رسد. این بازیگر، که دو سال پیش هم برای فیلم «مهتاب» موفق به دریافت اسکار بهترین بازیگر مکمل مرد شده بود، نمایش قدرتمندی در «کتاب سبز» داشته و می‌تواند نام خودش را به عنوان برنده امسال هم ثبت کند. سم راکول، برنده اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد سال گذشته برای فیلم «سه بیلبورد بیرون ابینگ میزوری»، برای بازی در نقش جورج دبلیو بوش در «معاون»، دیگر نامزد اسکار است که امیدوار است برنده دو مجسمه پیاپی نقش مکمل مرد باشد. آدام درایور برای «بلک کلنزمن»، سم الیوت برای «ستاره‌ای متولد شده است» و ریچارد ای گرنت برای «آیا هرگز می‌توانی مرا ببخشی؟» دیگر نامزدهای اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن هستند.
بازیگری زن
دو فیلم پرامید و رکورددار نامزدی امسال اسکار، یعنی «روما» و «سوگلی» بیشترین نامزد بازیگری زن را هم به خود اختصاص داده‌اند و مجموعا، با پنج نامزد، نیمی از شانس دو مجسمه اسکار بازیگری زن را دارند. الیویا کلمن برای «سوگلی» و یالیتزا آپاریسیو برای «روما»، دو نامزد پرامید فیلم‌های مهم امسال هستند. لیدی گاگا، خواننده و مدل مشهور آمریکایی نیز که بازی قابل قبولی که در «ستاره‌ای متولد شده است» ارائه کرده، دیگر نامزد این بخش است که می‌تواند به پشتوانه شهرت و سوپراستار بودنش نظر مساعد رای دهندگان را جلب کند. گلن کلوز برای «همسر» و ملیسا مک‌کارتی برای نمایش پیچیده و پرظرافتش در «آیا هرگز می‌توانی مرا ببخشی؟» هم دیگر نامزدهای اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی زن هستند.
در بخش بازیگری مکمل زن اما نگاه‌ها به دو بازیگر فیلم «سوگلی»، یعنی ریچل وایس و اما استون، دوخته شده که هردو شانسی بالا و تقریبا برابر دارند. نقش وایس در این فیلم کمی پررنگ‌تر و پیچیده‌تر است، اما استون هم، با اسکاری که دو سال قبل برای «لالالند» گرفت، ممکن است کفه ترازو را به سمت خودش سنگین کند. ایمی آدامز برای بازی در نقش همسر دیک چنی در «معاون»، مارینا دی‌تاویرا برای «روما» و رجینا کینگ برای «اگر خیابان بیل می‌توانست حرف بزند» دیگر نامزدهای بخش بهترین بازیگر مکمل زن هستند.
موضوعات و کارگردان‌ها
علی‌رغم تمام پیشرفت‌هایی که هالیوود در سال‌های اخیر کرده، نگاه کلی به موضوعات فیلم‌ها نشان می‌دهد که همچنان دغدغه‌های مشترک و ثابتی در بین آثار برگزیده اسکار وجود دارد و مسائل زنان، همجنسگرایی و دغدغه‌های رنگین‌پوست‌ها سه موضوع اصلی عمده آثار برگزیده اسکار را تشکیل می‌دهند. از میان ده فیلم برتر اسکار نود و یکم «بلک‌کلنزمن» و «بلک پنتر» دو فیلمی هستند که به واسطه قهرمان‌های سیاه‌پوستشان مورد توجه قرار گرفته‌اند و «کتاب سبز» هم به طرح نکاتی درباره کاراکتر هنرمند و رنگین‌پوستش می‌پردازد. «روما» و «سوگلی» دو فیلم با درون‌مایه‌ای کاملا زنانه هستند که دومی مسئله همجنسگرایی را با روایتی تاریخی و زن‌محور تلفیق کرده. علاوه بر این، توجه ویژه فیلمسازان هالیوود در این دوره از رقابت اسکار به زندگی هنرمندان هم نکته مهم دیگری است که به لحاظ موضوعی قابل توجه به نظر می‌رسد. «ستاره‌ای متولد شده است» زندگی یک زوج خواننده را روایت میکند و «کتاب سبز» هم به داستان زندگی دان شرلی، پیانست آمریکایی-جامایکایی، می‌پردازد. «حماسه کولی» به زندگی فردی مرکوری، آهنگساز و موسیقی‌دان مشهور و صاحب سبک بریتانیایی، اختصاص دارد و «آیا هرگز می‌توانی مرا ببخشی» هم روایتی است زندگی لی ایزرائیل که اواخر عمر در نویسندگی به شهرت رسید.
در بخش کارگردانی هم نکته جالب به درخشش عجیب کارگردان‌های غیرآمریکایی مربوط است؛ به طوری که سه کارگردان از پنج نامزد اسکار بهترین کارگردانی غیرآمریکایی هستند. یورگوس لانتیموس یونانی است و در سبک فیلمسازی هم به سراغ یک اثر تاریخی در بریتانیا رفته که قبلا کمتر مورد توجه فیلمسازان آمریکایی قرار داشته است. آلفونسو کوارون، کارگردان «روما» مکزیکی است و پاول پاولیکوفسکی دیگر کارگردان نامزد اسکار برای فیلم متفاوت «جنگ سرد» اهل لهستان است. جالب این که دو فیلم اخیر، علاوه بر این که هردو سیاه و سفید هستند، نماینده کشورهایشان هم محسوب می‌شوند و در بخش اسکار بهترین فیلم خارجی زبان با سه فیلم «دزدان فروشگاه» یا «دله دزدها» از ژاپن، «کفرناحوم» از لبنان و «هرگز روی برنگردان» از آلمان به رقابت می‌پردازند.
